اعتماد به خود چیست و چگونه آن‌را با مراقبه تتاهیلینگ تقویت کنیم؟

اعتماد به خود جنبه‌ای عمیق و اغلب نادیده گرفته شده از دنیای درون است. این مفهوم موضوعی درباره ایجاد احساس، آرامش و امنیت تعریف می‌شود که به‌عنوان یکی از پایه‌های عشق به خود عامل تجربه لذت واقعی از زندگی به‌حساب می‌آید. بر خلاف اعتماد به نفس که بر مهارت‌ها و توانایی انجام کارها تمرکز دارد، اعتماد به خود توانایی ایجاد فضای امن درونی است که با ساده کردن مسیر تکیه بر خود واقعی، روابط با دیگران را نیز معنادارتر می‌کند.

برای تقویت این مفهوم، تمرین‌های عملی مختلفی وجود دارد که در این مطلب بعد از بررسی کامل اینکه اعتماد به خود چیست، به آن می‌پردازیم. بخشی از این مطلب تقویت اعتماد به خود از طریق یکی از روش‌های نوین توسعه فردی، مراقبه تتاهیلینگ است.

اعتماد به خود چیست؟

اعتماد به خود (Self-Trust)  توانایی ایجاد یک فضای امن درونی است که در آن با صداقت، مهربانی و بدون قضاوت با خود رفتار می‌کنیم. در این فضا با گوش دادن به نیازها و خواسته‌های واقعی‌مان به خود اطمینان می‌دهیم که در موفقیت یا شکست در کنار خود می‌مانیم. این مسیر به معنای رشد از میان تجربه‌هاست  نه تلاش برای کامل بودن و نوعی باور به پتانسیل خود برای عبور از دشواری‌ها است. در یک بیان جامع، اعتماد به خود در قالب تعادلی سالم بین جنبه ارتباط با نیازها، خواسته‌ها و تمایلات و جنبه شفاف‌بودن و غیر قابل چانه‌زنی در ارزش‌ها تعریف می‌شود.

«برنه براون» روان‌شناس آمریکایی نیز اعتماد به خود را بر اساس فضیلت شجاعت در رابطه با خویشتن تعریف می‌کند. طبق نظر وی، این مفهوم به معنای داشتن مرزهای سالم، قابل اتکا بودن برای خود، پذیرفت مسئولیت‌ اشتباهات، حفظ حرمت رازهای درونی، خود را بدون قضاوت دیدن و تفسیر سخاوتمندانه افکار و احساسات است. یعنی با خودمان همان‌گونه رفتار کنیم که با فرد کاملا مورد اعتمادمان رفتار می‌کنیم، با احترام، صداقت و حضور.

در بسیاری از جنبه‌های زندگی، اعتماد به خود نقطه شروع دستاوردهای ماست. در این حالت احتمال بیشتری وجود دارد که به خود حقیقی‌مان وفادار بمانیم و این موضوع به ارتباطات عمیق‌تر و معنادارتر با دیگران منجر می‌شود. فردی که به خودش اعتماد دارد، همانند بهترین دوستش با خود رفتار می‌کند و کمتر احتمال دارد وارد گفتگوی درونی غیرسازنده شود. بنابراین مهربانی و شفقت بیشتری نیز با خود دارد.

تفاوت اعتماد به نفس و اعتماد به خود

اعتماد به نفس (Self-Confidence) و اعتماد به خود (Self-Trust) ممکن است مفاهیمی شبیه یکدیگر به‌نظر برسند، اما در عمل یکسان نیستند. اعتماد به نفس، باور داشتن به مهارت‌ها و توانایی‌هاست، در حالی‌که «اعتماد به خود» مفهومی عمیق‌تر بر پایه ایمان به شهود و تصمیم‌ها است. اعتماد به خود، پایه اعتماد به نفس محسوب می‌شود و به ما شجاعت واقعی بودن، جسورانه عمل کردن و زندگی با یقین را می‌دهد. این مفهوم ریشه در رابطه درونی با خودمان دارد و به حس پذیرش بدون قید و شرط خود نزدیک است. اما اعتماد به نفس باور به خود برای انجام بهتر کارها یا انجام یک وظیفه است.

اگر بخواهیم تفاوت این دو مفهوم را در عبارات روزمره خلاصه کنیم، اعتماد به نفس می‌گوید: «من می‌توانم این کار را انجام دهم.» و اعتماد به خود می‌گوید:« حتی اگر نتوانم، خودم را سرزنش نمی‌کنم و به خودم تکیه دارم.»

تمرین‌های عملی برای حرکت در مسیر اعتماد به خود

پرورش مهارت اعتماد به خود، یک تمرین دائمی  برای تبدیل کردن آن به یک عادت است که پیشروی به سوی اهداف را ساده می‌کند. این فرایند ممکن است چالش‌هایی را نیز به‌د‌نبال داشته باشد، اما با تکرار تمرین‌ها، به تدریج مفهوم عشق به خود نیز در زندگی جاری می‌شود. موارد زیر مهم‌ترین نکاتی است که می‌توانیم آن‌ها را در روزمره خود دنبال کنیم.

۱. به خود اجازه تجربه احساسات را بدهید

در بیشتر موارد وقتی احساساتی مانند غم، خشم، اضطراب، شرم، پشیمانی، تنهایی و ناامیدی را تجربه می‌کنیم، به‌دنبال سرکوب یا نادیده گرفتن آن‌ها هستیم. زیرا تجربه و پذیرش این احساسات، چالش‌برانگیز و دشوار است و سعی می‌کنیم برای دور کردن یا به‌عبارتی بی‌حس کردن آن‌ها، از ابزارهای مختلفی مانند غرق شدن در شبکه‌های اجتماعی استفاده کنیم. با این کار در واقع فضای لازم و زمان کافی برای پردازش احساسات و عبور آن‌ها را به خود نمی‌دهیم. این موضوع اعتماد به خود را تضعیف می‌کند، زیرا درحقیقت «به خودمان گوش نمی‌دهیم.»

در چنین مواقعی لازم است با انجام کارهایی مانند نوشتن روزانه، مدیتیشن یا صحبت با فردی معتمد، فضای لازم برای تجربه احساسات را فراهم کنیم. انجام این کارها در زمان تصمیم‌گیری نیز بسیار مفید است. در حقیقت با دادن هدیه زمان به خود، به این سمت حرکت می‌کنیم که واقعا چه می‌خواهیم.

۲. رابطه مثبت با منتقد درونی خود ایجاد کنید

بیشتر ما رابطه‌ای پر چالش با منتقد درونی خود داریم، به این شکل که یا هر آنچه می‌گوید را می‌پذیریم و از آن پیروی می‌کنیم. یا با حواس‌پرتی و سرکوب، این منتقد را نادیده می‌گیریم. بخشی از فرایند تقویت اعتماد به خود، درک این موضوع است که با وجود ناخوشایند بودن منتقد درونی، نیت مثبت پشت رفتارهای ناشی از آن‌را کشف کنیم تا ایمن باشیم. به این شکل می‌توانیم رابطه مثبت‌تری با خودمان ایجاد کنیم و با پذیرش کامل، پیرو این منتقد نباشیم. در این مسیر با ایجاد یک تشویق‌کننده درونی، با خود مهربانانه‌تر سخن خواهیم گفت.

۳. مراقبت از خود را در اولویت قرار دهید

مراقبت از خود، عامل اصلی مسیر اعتماد به خود است. به این شکل علاوه بر اینکه شایستگی خود را تایید می‌کنیم، انرزی لازم برای حماست از دیگران را نیز در اختیار خواهیم داشت. مراقبت جسمانی (ورزش، خواب کافی، نوشیدن آب)، مراقبت ذهنی (نوشتن، مدیتیشن، کتاب خواندن)، مراقبت احساسی (صحبت با دوست مورد اعتماد، تجربه و ابزار احساسات)، مراقبت اجتماعی (تعیین مرز سالم، شرکت در کارهای گروهی)، مراقبت معنوی (گذراندن وقت با خود، تمرکز روی ارزش‌ها) فعالیت‌هایی هستند که در این مسیر می‌توانیم انجام دهیم.

۴. عادت‌های تضعیف‌کننده اعتماد به خود را رها کنید

برخی عادت‌های روتین می‌توانند اعتماد به خود را تضعیف کنند. به‌عنوان مثال اگر عادت به نوشتن فهرست طولانی کارهای روزمره داریم۷ اما قادر به مدیریت درست و انجام موارد نیستیم، انجام این کار باعث اضطراب و تضعیف اعتماد به خود می‌شود. در عوض می‌توانیم فقط کارهایی را یادداشت کنیم که واقعا نیاز به یادآوری دارند و قادر به انجام آن‌ها در طول روز هستیم. حتی مواردی مانند چک کردن مداوم ایمیل یا شبکه‌های اجتماعی به شکل مداوم در طول روز یا کار کردن بیش از حد نوعی تضعیف اعتماد به خود است.

۵. زندگی در لحظه حال را تمرین کنید

بیشتر افراد به‌دلیل پشیمانی در مورد از دست رفتن فرصت‌های گذشته یا ترس از احتمال رنج در آینده، زندگی در گذشته را ترجیح می‌دهیم. برخی نیز با هدفگذاری‌های کمال‌گرایانه، تمام زندگی خود را صرف رسیدن به این آینده نامعلوم می‌کنند. در حقیقت همه ما با رفت و برگشت بین گذشته و آینده، زمان حال را از دست می‌دهیم. بنابراین وقتی در لحظه حال حضور نداریم، نمی‌توانیم یاد بگیریم و به شکل مداوم همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم. البته در ابتدای مسیر، حضور در لحظه حال ممکن است حس عدم امنیت را ایجاد کند، اما با پرورش فضیلت شجاعت و تاب‌آوری در برابر اضطراب‌ها، به تدریج اعتماد به خود تقویت می‌شود.

حضور در لحظه حال، نهایت محافظت است. وقتی کاملا حضور داریم، ترسی وجود ندارد. درحالی‌که فکر کردن به آینده یا گذشته، ذهن را درگیر تفکراتی مانند عدم توجه به افرادی که نگران‌شان هستیم، خطراتی که باید به آن‌ها توجه کنیم و لزوم مراقبت از افراد دیگر حتی به قید گذشتن از خود هدایت می‌کند. یادگیری مدیریت منتقدد درونی در این مسیر نیز گشایشی برای حرکت به سمت رهایی و جهت‌گیری جدید در زندگی است که نتیجه اعتماد درونی به خود محسوب می‌شود.

تمرین اعتماد به خود از دیدگاه تتاهیلینگ

تتاهیلینگ به‌عنوان یکی از روش‌های نوین توسعه فردی به مفهوم اعتماد به خود به‌عنوان فرایند بازگرداندن قدرت درون نگاه می‌کند. در این روش هدف اصلی شناخت خود به‌عنوان منبع تصمیم‌گیری و امنیت است. در حقیقت، ایجاد فضای امن و آرام از طریق مراقبه تتاهیلینگ و ارتباط با خالق هر آنچه که هست، شروع تجربه حضور در لحظه حال و تقویت حس اعتماد به خود محسوب می‌شود.

در این مراقبه فرد با اتصال به منبع عشق بدون قید و شرط باورها و الگوهای محدودکننده‌ای که عامل بی‌اعتمادی به خود هستند را شناسایی می‌کند. این باورها معمولا ریشه در تجربیات گذشته، آسیب‌های عاطفی یا تروماهای کودکی دارد که بعد از ریشه‌یابی با الگوهای سالم جایگزین شده یا تغییر پیدا می‌کنند.  در فرایند ریشه‌یابی فرد به این نکته پی می‌برد که دلیل تصمیم‌های او چه بوده و چه فضیلت‌هایی را برای رشد و توسعه فردی خود لازم است تمرین کند. به این شکل پذیرش و درک وی از خود بیشتر شده و به تصمیم‌های خود در شرایط مختلف اعتماد پیدا می‌کند.

در تتاهیلینگ، منتقد درونی پیام‌آوری برای ایمن نگاه داشتن فرد است. با تمرین حضور آگاهانه و بدون قضاوت در فرایند روزانه مراقبه تتاهیلینگ، می‌توانیم علاوه بر مشاهده افکار و پیام‌های منتقد درونی، نیت مثبت و درس آن‌را کشف کرده و مرزهای سالمی برای خود ایجاد کنیم. تمرین حضور و خودآگاهی با تتاهیلینگ، تصمیم‌گیری از جایگاه قدرت درون را در ما تقویت می‌کند و به این شکل یاد می‌گیریم که هر اشتباه، فرصتی برای رشد است.

باز کردن محدودیت‌های ذهنی با این مراقبه کمک می‌کند تا بتوانیم با تمرین فضیلت شجاعت، شفافیت و اتصال به منبع درونی قدرت هدایت زندگی و مسیر واقعی خود را در دست بگیریم. همچنین در مسیر تتاهیلینگ صدای منتقد درونی به‌ندریج تغییر پیدا می‌کند و فرد به حقیقت درونی‌اش نزدیک‌تر شده و از دیدگاه عشق بدون قید و شرط خالق به خود نگاه می‌کند.

جمع‌بندی

مسیر اعتماد به خود نیازمند پذیرش احساسات، ریشه‌یابی باورهای تضعیف‌کننده آن، مراقبت و همدلی بیشتر با خود است. با تقویت این مهارت در خود و تبدیل آن به عنوان یک عادت سالم می‌توانیم با آرامش مسیر زندگی خود را هدایت کنیم. تتاهیلینگ یکی از روش‌های موثر برای پرورش اعتماد به خود است. این تکنیک جدید توسعه فردی به ما کمک می کند تا با ریشه‌یابی بی اعتمادی‌ها به خود واقعی، حضور آگاهانه در لحظه حال را تجربه کرده و با ذهن باز فضایی امن برای خود ایجاد کنیم.

یادگیری فرایند ریشه‌یابی با تتاهیلینگ نیاز به آموزش‌های لازم و همراهی یک تتاهیلر با تجربه دارد. گروه وادی هفتم در تلاش است با آموزش‌های لازم در این خصوص همراه افرادی باشد که به‌دنبال رشد فردی و حرکت در مسیر ماموریت زندگی خود هستند. برای اطلاع در خصوص دوره های آموزشی یا دریافت مشاوره می‌توانید از طریق شماره واتساپ ۹۸۹۰۴۴۴۸۶۶۶۶  با ما در تماس باشید.

مراجع

psychologytoday                lifecoach-directory             theselftrustcoach